W dniu 23 kwietnia 2025 roku odbyło się posiedzenie Komisji Gospodarki i Rozwoju Sejmu RP, które skupiło się na kluczowych kwestiach związanych z wygaszaniem wydobycia węgla brunatnego przez kopalnię Turów oraz planami wsparcia transformacji energetycznej w subregionie Turów. Spotkanie to było okazją do przedstawienia perspektyw i wyzwań, przed którymi stoi region, a także do wysłuchania głosów przedstawicieli organizacji społecznych i ekspertów.

Wypowiedź Joanny Tokarczuk

Joanna Tokarczuk, prezes Stowarzyszenia Rozwoju Innowacyjności Energetycznej w Zgorzelcu (STORIE), działającej na terenie powiatu zgorzeleckiego, przedstawiła swoje stanowisko w tej sprawie. Jako ekspertka przy Komisji Europejskiej i Sekretariacie Regionów Węglowych, odpowiedzialna za Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, Tokarczuk podkreśliła, że powiat zgorzelecki nie jest objęty wsparciem tego funduszu. Powodem nie jest decyzja Komisji Europejskiej, lecz niespełnienie wymagań niezbędnych do uzyskania wsparcia.

Tokarczuk zwróciła uwagę na konieczność przygotowania się do przyszłych edycji funduszu, apelując do strony ministerialnej o aktywne uczestnictwo w grupie roboczej ds. przyszłości Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Podkreśliła również znaczenie wsparcia rządowego i zaangażowania europosłów w proces transformacji energetycznej regionu.

Wypowiedź Michała Hetmańskiego

Michał Hetmański z Fundacji Instrat, think tanku zajmującego się analizami i badaniami wspierającymi polityki publiczne, podzielił się doświadczeniami z transformacji energetycznej w Wielkopolsce Wschodniej i Koninie. Hetmański zaznaczył, że mimo iż region ten jest uznawany za lidera sprawiedliwej transformacji, proces ten nie jest wolny od wyzwań.

Podkreślił, że analizy wskazują na konieczność odejścia od węgla brunatnego i kamiennego w miksie energetycznym Polski. Koszty produkcji energii z węgla brunatnego będą znacznie wyższe niż z gazu, co wymusza zmianę strategii energetycznej. Hetmański zaapelował do Polskiej Grupy Energetycznej i Ministerstwa Aktywów o uwzględnienie konsensusu ekspertów w planach inwestycyjnych oraz o rewizję daty zakończenia wydobycia węgla brunatnego.

Przesłanie

Transformacja energetyczna Subregionu Turów stoi przed wieloma wyzwaniami. Kluczowe jest zaangażowanie zarówno strony społecznej, jak i rządowej w procesy planowania i realizacji sprawiedliwej transformacji. Wsparcie z funduszy europejskich, takich jak Fundusz Sprawiedliwej Transformacji i fundusz modernizacyjny, jest niezbędne do zapewnienia zrównoważonego rozwoju regionu. Ważne jest, aby wszystkie zainteresowane strony współpracowały na rzecz stworzenia jasnej i spójnej strategii transformacji energetycznej, która uwzględni potrzeby lokalnych społeczności i zapewni im stabilną przyszłość. Tylko poprzez wspólne działania można osiągnąć sukces w tej trudnej, ale niezbędnej transformacji.

Pełne nagranie z przebiegu Komisji Gospodarki i Rozwoju dostępne jest pod linkiem.

https://sejm.gov.pl/sejm10.nsf/transmisje_arch.xsp?unid=E088679C757F3845C1258C67003C8B0F