Dnia 29 kwietnia 2025 roku przedstawiciele Komitetu Transformacji Subregionu Turów wystosowali memorandum wnioskujące o włączenie subregionu Turów do mechanizmów Sprawiedliwej Transformacji, memorandum skierowane zostało do Grupy roboczej ds. przyszłości sprawiedliwej transformacji funkcjonującej przy Komisji Europejskiej.

Grupa robocza ds. przyszłości sprawiedliwej transformacji ma na celu stworzenie środowiska, w ramach którego zainteresowane strony z różnych środowisk mogą wnosić wkład i zalecenia, aby informować o dyskusjach na szczeblu UE na temat przyszłych polityk sprawiedliwej transformacji i instrumentów finansowania.

Celem tej grupy roboczej jest wsparcie dostosowania kolejnego etapu wdrażania polityki sprawiedliwej transformacji do realiów w terenie.

Pełna treść memorandum:

MEMORANDUM DOTYCZĄCE PRZYSZŁOŚCI FUNDUSZU SPRAWIEDLIWEJ TRANSFORMACJI W KONTEKŚCIE SUBREGIONU TURÓW

Subregion Turów, mimo swojego silnego uzależnienia od sektora węglowego, nie został dotychczas włączony do mechanizmów wsparcia w ramach Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST). W obliczu trwających procesów transformacji energetycznej, region ten stoi przed poważnymi wyzwaniami społecznymi i gospodarczymi. W związku z tym niżej podpisani wnioskują o:

1. Utrzymanie oraz zwiększenie wsparcia dla regionów węglowych w okresie transformacji

Aby skutecznie przeciwdziałać negatywnym skutkom społecznym wynikającym z odchodzenia od węgla, wsparcie finansowe i instytucjonalne powinno być nie tylko kontynuowane, ale i rozszerzane – również na dotychczas pominięte regiony węglowe, takie jak subregion Turów.

2. Włączenie subregionu Turów do mechanizmów Sprawiedliwej Transformacji

Wydzielenie z Subregionu Jeleniogórskiego (Nuts – 3) Subregionu Turów, który obejmie swoim obszarem powiaty zgorzelecki oraz lubański. Subregion Turów powinien zostać formalnie objęty wsparciem FST, by umożliwić realizację projektów łagodzących skutki transformacji energetycznej i wspierających lokalne społeczności.

3. Utrzymanie Sekretariatu Regionów Węglowych w Transformacji

Sekretariat ten pełni kluczową rolę jako kanał komunikacji, wsparcia eksperckiego oraz koordynacji działań między regionami. Jego dalsze funkcjonowanie jest niezbędne dla skutecznej i spójnej realizacji polityki sprawiedliwej transformacji na poziomie UE.

4. Wzmocnienie oddziaływania Platformy Regionów Węglowych

Platforma powinna odgrywać aktywniejszą rolę w identyfikowaniu potrzeb regionów, promowaniu dobrych praktyk oraz wspieraniu dialogu międzyregionalnego i współpracy między interesariuszami.

5. Kontynuacja dorocznych spotkań politycznych Regionów Węglowych

Spotkania te stanowią ważne forum wymiany doświadczeń, oceny postępów oraz wspólnego wypracowywania kierunków polityki. Ich kontynuacja jest niezbędna dla podtrzymania zaangażowania politycznego na wszystkich poziomach.

Sygnatariusze memorandum:

  • Rafał Gronicz – Burmistrz Miasta Zgorzelec
  • Piotr Machaj – Wójt Gminy Zgorzelec
  • Joanna Tokarczuk – Prezes Stowarzyszenia Rozwoju Innowacyjności Energetycznej, koordynator Komitetu Transformacji Subregionu Turów
  • Janusz Pawul – Burmistrz Miasta i Gminy Pieńsk
  • Zbigniew Zjawin – Starosta Lubański
  • Mirosław Fiedorowicz – Wicestarosta Zgorzelecki
  • Robert Łężny – Burmistrz Miasta Zawidów
  • Paweł Tomczyk – Zastępca Wójt Gminy Zgorzelec